Olie I – Wat is olie
De functie
Een goed smeermiddel bestaat uit een scala van bestanddelen en additieven die zowel mineraal of synthetisch van basis kunnen zijn. Het moet voldoen aan veel eisen en moet zich kunnen handhaven onder de meest extreme condities. Een goede olie moet onder andere slijtage verminderen, metalen onderdelen beschermen tegen corrosie, hoge temperaturen kunnen weerstaan, over langere perioden stabiel blijven van samenstelling, de motor schoon houden, de motor koelen en de zuigerveren smeren.
Waar bestaat een olie uit
Een goede olie bestaat voor 80%-90% uit grondstoffen en 10%-20% additieven. De basis kan mineraal, semi-synthtetisch als volledig synthetisch zijn. Als regel kan gesteld worden dat een olie Mineraal is als de grondstof volledig mineraal is (petroleum). De olie is 100% synthethisch als de grondstof een derivaat is van een sythetisch basis product. Een olie is Semi-synthethisch als de grondstof een combinatie is van minerale en synthetische olien. De additieven zijn chemische stoffen die de kwaliteti van de olie helpen verbeteren en zodoende bijdragen aan een beter eindproduct.
Grondstoffen
• Op basis van 4 grondstoffen worden de olien ingedeeld, te weten:
• Minerale olien
• Hydrocracked of hydrofinish olien met een zeer hoge viscositeit (VHVI en XHVI types)
• PAO (Poly Alpha Olefines) olien
• Ester olien
(Waarbij gezegd dat PAO en Esters 100% synthetisch zijn)
Additieven
• De grondstoffen, vooral wanneer zij mineraal zijn, hebben onvoldoende smerende eigenschappen om een motor of versnellingsbak naar behoren te kunnen smeren. Hiervoor is het noodzakelijk dat er specifieke additieven worden toegevoegd om de olie deze eigenschap wel te geven. In sommige gevallen is zelfs een additief nodig die de olie structuur wijzigt. Er zijn ongegveer 7 additieven op te noemen. Als eerste de viscositeit stabilisator. Vooral de single grade SAE30 en 40 olien krijgen een steeds lager wordende viscositeit naarmate de temperatuur van de olie toeneemt. Een polymeer verlaagt deze temperatuurgevoeligheid en wordt ook gebruikt om van single grade olien een multi grade te maken. Het polymeer heeft een hoge concentratie van hydrocarbons die de viscositeit stabiliseert. Enkele van deze polymeren zijn OCP (Olefin Copolymer) en PMA (Polymethacrylate).
• Tijdens gebruik van de motor wordt de olie onderworpen aan chemische en thermische invloeden die hun effect hebben op de oxidatie van de olie. Het additief tegen deze oxidatie zorgt er voor dat de olie zijn eigenschappen kan blijven behouden en zijn van oorsprong chemisch.
• Een derde additief beschermt de metalen delen in de motor tegen corrosie (denk aan carbondeeltjes door een blow-by!). Het additief is van basis een metaal sulfaat dat koperen delen extra beschermt.
• Een ander additief zorgt er voor dat de olie ook bij zeer lage temperaturen nog vloeibaar blijft en door de motor gepomt kan worden.
• Het vijfde additief is een silcon of organisch polymeer die de oppervlakte druk van de olie omlaag brengt en zodoende het schuimen van de olie reduceert.
• Bij het classificeren van olien worden vaak de slijtage additieven genoemd. Deze hebben een zink fosfaat als basis en sorgen er voor dat de olie als een film op de onderdelen achterblijft en zodoende direct contact tussen delen tegengaan.
• Als laatste addititef zijn er de oplosmiddelen die het vuil in de olie drijvend houden zodat het niet gaat aankoeken of olie kanalen kan verstoppen.
